Waterberg

A12 A50

Opengesteld

Het knooppunt Waterberg is in 1992 opengesteld, uitgevoerd als een mix van een trompet en stackknooppunt. In het knooppunt is ook de afslag Arnhem-Noord verweven. Het knooppunt is gelegen bij de stad Arnhem in de provincie Gelderland. Hier kruisen de A12 en A50.

Over het knooppunt

Naamgeving
Het knooppunt is vernoemd naar de Waterberg, een heuvel dat net ten zuiden van het knooppunt ligt tussen de A12 en de stad Arnhem. Door het knooppunt liep vroeger ook de Waterbergscheweg, die tegenwoordig nog als ingekorte weg bestaat en de Schelmseweg kruist. Hierbij is ook het landgoed De Waterberg gelegen.

Inrichting

Het knooppunt Waterberg vanuit het westen.Het knooppunt is complex en een mix van een trompetknooppunt en een stackknooppunt. Daarnaast is de aansluiting Arnhem-Noord in het knooppunt verweven, echter niet ongelijkvloers. De A12 loopt oost-west, terwijl de A50 hier naar het noorden afslaat. Het deel tussen knooppunt Grijsoord en knooppunt Waterberg kent een dubbelnummering van de A12 en A50. Er liggen directe, twee-strooks fly-overs die de A50 volgen in het knooppunt. De verbindingsweg vanaf Apeldoorn richting Oberhausen gaat onder diverse viaducten van de A12 en A50 door, en buigt vervolgens in een lus van 270 graden richting Oberhausen. Opvallend is dat men rechts moet afslaan voor de richting Oberhausen, en links aan moet houden voor de richting Nijmegen, vanuit Apeldoorn gezien. In de meeste knooppunten is dit andersom. Wat bijdraagt aan de complexiteit van het knooppunt is de afrit Arnhem-Noord (N784). Deze zit vanaf het westen en oosten in het knooppunt verweven, maar voor van en naar Apeldoorn moet het verkeer gebruik maken van de afrit Arnhem-Centrum net ten noorden van het knooppunt.

De A12/A50 telt ten westen van het knooppunt 2x3 rijstroken. Naar het oosten gaan 2x2 rijstroken met een trajectcontrole verder, terwijl naar het noorden 2x2 rijstroken met spitsstroken lopen. De capaciteit van het knooppunt is vrij groot daar de belangrijkste afslaande stromen via ruime bogen zijn aangelegd.

Het knooppunt ligt op ongeveer 54 meter boven zeeniveau.

Geschiedenis

Voordat de A12 of A50 werd aangelegd, was er geen rondweg van Arnhem. Het verkeer moest via het centrum naar het westen of oosten. Vanuit Arnhem liep de Apeldoornseweg naar het noorden, waarover de A50 nu deels loopt. De geschiedenis van de A12 gaat veel verder terug dan de A50. Reeds in 1942 werd begonnen met de bouw van de aardenbanen van de A12 langs Arnhem, waarvan de bouw in 1943 werd stilgelegd vanwege de verslechterende situatie in de tweede wereldoorlog. De werken waren destijds het verst gevorderd ten oosten van het knooppunt.

Na de Tweede Wereldoorlog werd niet direct begonnen met de werkzaamheden om de A12 aan te leggen, er waren toen andere prioriteiten, zoals het herstellen van oorlogsschade aan bruggen. Desondanks was de openstelling van de A12 wel één van de eerste na-oorlogse openstellingen van Nederland. Op 29 mei 1957 opende de A12 vanuit Ede tot aan Arnhem-Noord. Op 8 maart 1961 volgde de verlenging naar het knooppunt Velperbroek en was er sprake van een doorgaande snelweg langs Arnhem.

De geschiedenis van de A50 verliep minder voorspoedig. Reeds in 1962 werd een tracébesluit genomen om de snelweg tussen Arnhem en de Woeste Hoeve aan te leggen. In 1972 werd dit tracébesluit heroverwogen, en in 1980 werd een nieuw tracébesluit genomen voor de A50 tussen het knooppunt Waterberg en Hoenderloo. Het deel noordelijk van Hoenderloo was toen al 8 jaar opengesteld. Op 8 november 1988 opende het eerste korte stompje van de A50 tussen het knooppunt Waterberg en Schaarsbergen, circa 2 kilometer lang. In 1990 werd de ontbrekende schakel tussen Schaarsbergen en Hoenderloo opengesteld en in juni 1992 werd het knooppunt Waterberg in alle relaties opengesteld. Sindsdien is het knooppunt zelf niet meer aangepast.

Omstreeks 1989 is de A12 tussen knooppunt Grijsoord en knooppunt Waterberg verbreed naar 2x3 rijstroken, de eerste 2x3 snelweg van Oost-Nederland. Op 24 februari 2006 openden de spitsstroken tussen het knooppunt Beekbergen en knooppunt Waterberg.

Algemeen
Locatie