Het knooppunt Kooimeer is in 1961 opengesteld, uitgevoerd als splitsing en rotonde. Het knooppunt ligt direct ten zuiden van Alkmaar in de provincie Noord-Holland, waar de N9 van de A9 afsplitst, welke laatste overgaat in de N242 naar Heerhugowaard en verder.
Naamgeving
Het knooppunt is vernoemd naar het Kooimeerplein, een verkeersplein ten zuiden van Alkmaar. Het Kooimeer is de naamgeving van de polder ten zuidwesten van dit knooppunt.
Vanuit het zuiden is de A9 een autosnelweg 2x2 rijstroken, waarna een splitsing volgt. Wanneer men de A9 blijft volgen loopt deze over in de N242, wanneer men afslaat bereikt men een verkeersplein welke is aangeduid als rotonde met voorrang van rechts. Op het verkeersplein genaamd Kooimeerplein eindigt de A9 en vervolgt deze zijn weg als N9 richting het westen, waar deze de westelijke ring van de stad Alkmaar is. De noordtak van het plein gaat de zuidelijke wijken van Alkmaar in en is tevens een verbindingsweg naar het centrum van Alkmaar. De oostelijke tak van het plein is een verbindingsweg naar de N242 en het industrieterrein Boekelemermeer. Er is tevens een zuidoostelijke tak aanwezig op het verkeersplein, dat toegang geeft tot het parkeerterrein van het voetbalstadion van de Alkmaarse voetbalclub AZ. Deze tak is alleen toegankelijk tijdens wedstrijden voor bezoekers van de uitspelende club en VIP's.
De noordoostzijde van het knooppunt is een onvolledige Haarlemmermeeraansluiting van de N242. Er ontbreekt een oprit naar de N242-Zuid. Richting westen kan men naar het verkeersplein Kooimeer, naar het oosten duikt men het industrieterrein Boekelermeer in. Vanaf deze aansluiting is het niet mogelijk de N242 richting zuiden op te rijden, naar de A9. Daarvoor dient verkeer naar het verkeersplein te rijden en daar het verkeersplein driekwart rond te rijden. De zuidelijke tak van de aansluiting op de N242 is de toegangsweg naar het andere parkeerterrein van AZ.
De A9 werd op 30 oktober 1961 opengesteld tussen Uitgeest en het Kooimeerplein met 2x2 rijstroken, waardoor ook het verkeersplein op die datum werd geopend. Het was in de eerste jaren nog een onvolledig verkeersplein; Alleen noord-zuid was mogelijk. In de loop van 1962 werd de oostelijke tak met 1x2 rijstroken geopend als provinciale weg, dat richting de Leeghwaterbrug liep. Op 22 mei 1963 werd dan ook de westelijke tak aangesloten als 1x2 verbindingsweg tussen de oude rijksweg 9 (Kennemerstraatweg) en de nieuwe rijksweg 9. Deze weg werd ook door de provincie aangelegd.
In de jaren '70 werden enkele aanpassingen uitgevoerd. Omdat de gemeente Alkmaar de Ring Alkmaar West aanlegde tussen de Kennemerstraatweg en de Nollenweg (tegenwoordig N9 en N245) als 2x2-verbinding diende ook de verbindingsweg tussen Kennemerstraatweg en Kooimeerplein verdubbeld te worden. Dit werd geopend in 1976. Aansluitend werd ook begonnen met het verdubbelen van het wegvak naar 2x2 rijstroken op de oostelijke tak, dat in 1977 gereedkwam. In 1981 werd het Kooimeerplein aangepast. Met bijdrage van de provincie Noord-Holland werden extra opstelstroken aangelegd en kreeg het plein na circa 20 jaar pas verkeerslichten.
De laatste aanpassing die werd uitgevoerd was de aanleg van een kortsluiting tussen de N242 en de A9, waardoor verkeer Uitgeest<->Heerhugowaard niet meer van het verkeersplein gebruik hoefde te maken. Deze kortsluiting werd op 10 februari 2003 geopend welke nog altijd de huidige configuratie is. In 2003 is dus ook de splitsing aan de zuidzijde ontstaan. In 2008 werd de N242 gereconstrueerd naar een 3+2-stroomweg, welke geen wijzigingen veroorzaakte op de configuratie van het knooppunt. Wel deed het de intensiteiten toenemen.
Het knooppunt was tot 2011 niet als zodanig aangeduid op de bewegwijzering, maar werd tot die tijd in de spreektaal wel veelvuldig gebezigd. In 2010 is gestart met de aanleg van spitsstroken op de A9 tussen Alkmaar en Uitgeest. Rijkswaterstaat heeft tevens nieuwe bewegwijzering ontworpen, welke landelijk wordt uitgerold, beter bekend staand als NBA. Daarbij is het doel om de bewegwijzering kostenneutraal te vervangen zodat een looptijd van circa 15 jaar nodig is om alles panelen te vervangen. Daarbij worden bij wegenprojecten veelal diverse werkzaamheden gecombineerd, wat Rijkswaterstaat heeft doen besluiten ook de bewegwijzering direct aan te passen aan de beleving van de weggebruiker, waardoor het uitwisselingspunt in 2011 als knooppunt wordt aangegeven.
Kooimeer
Alkmaar
A9 N9 N242
http://www.knooppuntkooimeer.nl
A9, 1851 Heiloo, Nederland