Het knooppunt Gorinchem is in 1950 opengesteld, , uitgevoerd als klaverblad. Het knooppunt ligt bij de stad Gorinchem in de provincie Zuid-Holland. Hier kruist de A15 de A27.
Naamgeving
Het knooppunt is vernoemd naar de stad Gorinchem die voornamelijk ten oosten van het knooppunt ligt. Het is één van de weinige knooppunten in Nederland die vernoemd is naar een grotere stad.
Het knooppunt is een standaard klaverblad met rangeerbanen voor zowel de A15 als A27. De A27 gaat hier over de A15 heen. De A15 kent een korte parallelstructuur in verband met de aansluiting Gorinchem dat direct ten westen van het knooppunt ligt. Ten noorden van het knooppunt kent de A27 een korte bufferstrook om terugslag van file op de A15 te voorkomen. De aansluitende wegvakken tellen 2x2 doorgaande rijstroken. Door het noorden van het knooppunt loopt de Betuweroute, een vrachtspoorlijn, die hier verdiept ligt. Direct ten zuiden van het knooppunt gaat de N216 onder het knooppunt door. Ten zuiden van de A15 is de omgeving bebouwd, ten noorden ervan liggen polders. Het knooppunt ligt circa 3 meter boven zeeniveau.
Reeds in 1941 werd de rijksweg 15 tussen Gorinchem en Arkel provisorisch met één rijbaan opengesteld, wat in 1948 definitief werd. Tegelijkertijd opende ook het deel vanaf Schelluinen tot Gorinchem. In 1950 opende het verkeersplein Gorinchem voor het verkeer, wat later het knooppunt Gorinchem zou worden. Op 7 juli 1960 opende het eerste deel van de A27 vanaf het verkeersplein Gorinchem tot Noordeloos met 2x2 rijstroken. Op 28 juli 1961 volgde het deel vanaf Avelingen tot aan het verkeersplein Gorinchem. Op 15 september 1976 werd de rijksweg 15 omgebouwd tot 2x2 snelweg en tegelijkertijd werd het verkeersplein Gorinchem omgebouwd tot het huidige klaverblad. Op 10 oktober 2006 opende een plusstrook vanaf het knooppunt Gorinchem tot Noordeloos om terugslag van de A27-files op de A15 te verminderen.
In de tijd tussen 1981 en 1986, toen de A27 vanaf Vianen reeds in gebruik was, maar de "bak Amelisweerd" nog niet, was er een tijdelijke verbindingsweg in het knooppunt. Daarbij voerde de hoofdrijbaan vanaf de A27 met een scherpe boog naar links, onder het viaduct van de rangeerbaan door om op de hoofdrijbaan van de A12 richting Den Haag uit te komen. Deze situatie is met de openstelling van de "bak Amelisweerd" verdwenen.
Omstreeks 1995 is de A12 tussen knooppunt Lunetten en Bunnik verbreed naar 2x3 rijstroken, met een aanwezige verharding voor 2x4 rijstroken. Op 16 juli 1997 werd de spitsstrook tussen Houten en knooppunt Lunetten opengesteld voor het verkeer. In 2005 is de maximumsnelheid op de A12 tussen knooppunt Oudenrijn en knooppunt Lunetten verlaagd naar 80 en 100 km/uur op respectievelijk de parallelbanen en hoofdrijbaan. Hier is ook een trajectcontrole toegepast.
De geschiedenis van het knooppunt gaat terug tot in de jaren 30. In het rijkswegenplan was Oudenrijn voorzien als het knooppunt van de rijkswegen 2, 12 en 26. Daartoe had men een klaverbladoplossing uitgewerkt, maar deze werd te kostbaar bevonden. Voorlopig werd een verkeersplein voldoende geacht. Het verkeersplein werd direct onderdeel van de in mei 1938 opengestelde, toen nog enkelbaans rw2/rw26 van Hooggelegen tot aan de Lekbrug bij Vianen. In mei 1938 werd rijksweg 2 tussen het knooppunt en Hooggelegen verbreed naar 2x2 rijstroken. Op 25 november 1939 werd de A12 opengesteld met 2x2 rijstroken tussen Woerden en knooppunt Oudenrijn. Vanaf dat moment was er sprake van een knooppunt, uitgevoerd als 2-strooks rotonde. In 1941 werd het knooppunt verlicht en in 1942 werd de A12 met 2x2 rijstroken opengesteld tussen het knooppunt Oudenrijn en verkeersplein Laagraven. In 1948 werd de tweede rijbaan tussen het knooppunt en de Lekbrug bij Vreeswijk opengesteld. In dat jaar werd ook een tankstation opengesteld op de rotonde, eind 1953 volgde een tweede. In 1959 werd de rotonde Oudenrijn voorzien van een derde rijstrook en in 1960 werden verkeerslichten in gebruik genomen om de filevorming op de rotonde tegen te gaan. Halverwege de jaren '60 werd gestart met de ombouw van de rotonde tot klaverblad. Daartoe werden eerst de buitenste verbindingswegen van het klaverblad aangelegd en met elkaar verbonden; dit had de vorm van een vooroorlogse stuiver (vierkant met afgeronde hoeken). De stuiver werd in 1967 in gebruik genomen. Een een jaar later, op 13 november 1968, was de ombouw tot klaverblad voltooid, waarmee het knooppunt vanaf dit moment ongelijkvloers was.
In het jaar 1976 werd de A2 tussen het knooppunt Holendrecht en knooppunt Oudenrijn verbreed naar 2x3 rijstroken en in 1989 werd de A2 ten zuiden van het knooppunt verbreed naar 4+3 rijstroken. In 1977 opende de parallelstructuur tussen Oudenrijn en het knooppunt Lunetten. In 1993 werd gestart om het knooppunt Oudenrijn om te bouwen naar zijn huidige vorm als klaverturbine. Dit project werd op 29 juni 1996 opengesteld, waarmee de capaciteit van het knooppunt flink toenam. In 2005 is de maximumsnelheid op de A12 ten oosten van het knooppunt verlaagd naar 100 km/uur op de hoofdrijbaan en 80 km/uur op de parallelrijbaan. In 2009 is de A12 ten westen van het knooppunt tot aan de aansluiting De Meern verbreed. Richting oosten liggen hier nu 6 rijstroken naast elkaar, de breedste rijbaan van Nederland.
Gorinchem
Gorinchem
A15 A27
http://www.knooppuntgorinchem.nl
E311, 4205 Gorinchem, Nederland